Osmanlı Kuruluş Dönemi: İlkler ve Enler (ÖZET)

 

Osmanlı Kuruluş Dönemi: İlkler ve Enler

Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluş dönemi, 14. yüzyılın başlarından itibaren Anadolu'da bir beylik olarak başlayan ve hızla büyüyen Osmanlıların, güçlü bir imparatorluğa dönüşme sürecini kapsamaktadır. Bu dönemde yaşanan önemli olaylar, Osmanlı Devleti'nin temellerini atmış ve gelecekteki başarılarının zeminini hazırlamıştır. Bu ders çalışma notunda, Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemindeki ilkler ve enler ele alınacaktır.

Osmanlı Kuruluş Dönemi İlkler ve Enler

1. Koyunhisar Savaşı (1302)

   • Osmanlı Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan ilk savaş 1302'de Koyunhisar Savaşı'dır.
   • Bu savaş aynı zamanda Osmanlı Devleti'nin kuruluşunu simgelemektedir.

2. İlk Osmanlı Parası

   • Osmanlı Devleti'nin "Sikke" adı verilen ilk bakır parası Osman Bey döneminde basılmıştır.

3. Bursa'nın Fethi ve Başkent Yapılması (1326)

   • Orhan Bey, 1326'da Bursa'yı fethederek Osmanlı Devleti'nin başkenti yapmıştır.

4. Kocaeli Yarımadasının Fethi

   • Orhan Bey döneminde Kocaeli Yarımadasının Fethi'nin tamamlanmasıyla Bizanslıların Anadolu ile bağlantısı kesilmiştir.

5. Anadolu Türk Siyasi Birliğinin Sağlanması

   • Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanması yolunda atılan ilk adım Karesioğulları Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne katılmasıdır (Orhan Bey Dönemi).

6. İlk Osmanlı Donanması

   • Karesioğulları Beyliği'nin Osmanlı Devleti'ne katılmasıyla Osmanlıların ilk donanması kurulmuştur (Orhan Bey Dönemi).

7. İlk Osmanlı Tersanesi

   • Osmanlı Devleti'nin ilk tersanesi Orhan Bey zamanında Karamürsel'de kurulmuştur.

8. İlk Gümüş Para

   • Osmanlı Devleti'nin "Akçe" adı verilen ilk gümüş parası Orhan Bey döneminde basılmıştır.

9. Çimpe Kalesi'nin Alınması

   • Bizans İmparatoru Kantakuzen'e yapılan yardımlara karşılık olarak Orhan Bey'e verilen Çimpe Kalesi, Osmanlıların Rumeli'de kazandığı ilk toprak parçasıdır.

10. Devlet Teşkilatlanmasının Başlaması

    • Osmanlılarda devlet teşkilatlanması Orhan Bey döneminden itibaren başlamıştır.

11. İlk Kadı ve Medrese

    • Osmanlı Devleti'nin ilk kadısı Dursun Fakih'tir (Orhan Bey dönemi).
    • Orhan Bey döneminde Osmanlı Devleti'nin ilk medresesi İznik'te açılmıştır.

12. İlk Düzenli Askeri Birlik

    • Orhan Bey döneminde Osmanlı Devleti'nin ilk düzenli askeri birliği olan Yaya ve Müsellem ordusu kurulmuştur.

13. İlk Divan ve Vezirlik Makamı

    • Osmanlı Devleti'nde ilk kez divan teşkilatı ve vezirlik makamı Orhan Bey zamanında kurulmuştur.
    • Osmanlı Devleti'nin ilk veziri Alaaddin Paşa'dır (Orhan Bey dönemi).

14. Tuğra Çeken İlk Padişah

    • Kendi adına tuğra çeken ilk Osmanlı padişahı Orhan Bey'dir.

15. En Uzun Süre Yaşayan Padişah

    • En uzun süre yaşayan Osmanlı padişahı Orhan Bey'dir. 81 yıl yaşamıştır.

16. İlk Haçlı Savaşı: Sırpsındığı Savaşı

    • Osmanlı Devleti'nin Haçlı birliğiyle yaptığı ilk savaş "Sırpsındığı Savaşı"dır (I. Murat Dönemi).

17. Edirne'nin Fethi ve Başkent Yapılması

    • I. Murat, Edirne'yi fethederek başkenti buraya taşımıştır.

18. İlk Çeyiz ve Para Karşılığı Toprak Alımı

    • I. Murat zamanında ilk kez çeyiz yoluyla Anadolu'daki bazı topraklar hakimiyet altına alınmıştır (Germiyanoğulları).
    • İlk kez para karşılığında Anadolu'daki bazı topraklar satın alınmıştır (Hamitoğulları).

19. Kazaskerlik ve Veziriazamlık Makamının Oluşturulması

    • I. Murat döneminde kazaskerlik ve veziriazamlık makamı oluşturulmuştur.

20. İlk Ateşli Silah Kullanımı

    • İlk kez "I. Kosova Savaşı"nda Osmanlı ordusu ateşli silahlar kullanmıştır (I. Murat Dönemi).

21. Yeniçeri Ocağının Kurulması

• Padişahı ve başkenti korumakla görevli Yeniçeri Ocağı, I. Murat zamanında kurulmuştur.

Sonuç

Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi, birçok önemli ilke ve en yüksek başarılara sahne olmuştur. Bu dönemde gerçekleştirilen fetihler, yapılan teşkilatlanmalar ve kurulan ilk kurumlar, Osmanlı Devleti'nin temellerini atarak imparatorluğun güçlü bir yapıya dönüşmesini sağlamıştır.

Belirlenen anahtar kelimeler ve açıklamaları şu şekildedir:

1. Koyunhisar Savaşı: 1302'de Osmanlı Devleti'nin kurulmasına sebep olan Bizanslılarla yapılan ilk savaş.

2. Osman Bey: Osmanlı Devleti'nin kurucusu; "Sikke" adı verilen ilk bakır parayı bastırdı.

3. Orhan Bey:

   • 1326'da Bursa'yı fethedip başkent yaptı.
   • İlk Osmanlı donanması ve tersanesi (Karamürsel'de) Orhan Bey döneminde kuruldu.
   • "Akçe" adı verilen ilk gümüş parayı bastırdı.
   • Kadı Dursun Fakih görevlendirildi ve ilk medrese açıldı (İznik).
   • İlk düzenli askeri birlikler (Yaya ve Müsellem) kuruldu.
   • İlk Divan teşkilatı ve Vezirlik makamı kuruldu, ilk Vezir Alaaddin Paşa'dır.
   • Kendi adına Tuğra çeken ilk Osmanlı padişahı.

4. Karesioğulları: Anadolu Türk siyasi birliğini sağlama yönünde atılan ilk adım.

5. Çimpe Kalesi: Rumeli'deki ilk Osmanlı toprağı, Bizans ile yapılan anlaşma sonrası alındı.

6. I. Murat:

   • Haçlı birliğiyle yapılan ilk savaş (Sırpsındığı Savaşı).
   • Başkenti Bursa'dan Edirne'ye taşıdı.
   • İlk Osmanlı padişahı olarak savaş meydanında hayatını kaybetti.

7. Sırpsındığı Savaşı: Osmanlı Devleti'nin ilk Haçlı birliğiyle yaptığı savaş.

8. Kosova Savaşı: İlk kez ateşli silahlar kullanıldı.

9. Yeniçeri Ocağı: I. Murat zamanında kuruldu.

10. Rumeli Beylerbeyliği: Osmanlı'da kurulan ilk eyalet, I. Murat döneminde.

11. Yıldırım Beyazıt:

    • İstanbul'u kuşatan ilk Osmanlı padişahı.
    • Sultan-ı iklim-i Rum unvanı.
    • Anadolu Beylerbeyliği'ni kurdu.
    • Ankara Savaşı'nda Timur'a yenildikten sonra Fetret Devri başladı.

12. Fetret Devri: Yıldırım Beyazıt'ın Ankara Savaşı'ndaki yenilgisi sonrası Osmanlı Devleti'nin yaşadığı karışıklık dönemi.

13. Mehmet Çelebi:

    • Fetret Devri'ne son verdi, Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu.
    • Osmanlı Devleti'nin Venediklilerle yaptığı ilk deniz savaşı.
    • İlk sosyal ve dini içerikli ayaklanma: Şeyh Bedrettin isyanı.

14. II. Murat:

    • Osmanlı tahtına iki kez çıkan ilk padişah.
    • Haçlı birliğiyle ilk antlaşma (Edirne Segedin Antlaşması).
    • Yeniçeri isyanı: Buçuktepe İsyanı.